خبرگزاری مهر ، گروه استانها ـ نیره شفیعی‌پور: شاید عمر هیئت‌های عزاداری یزد و ساماندهی آنها در قالب یک تشکل، به ۶۰ یا ۷۰ سال هم نرسد اما برخی هیئت‌های محله‌ای قدمتی، ۷۰۰ ساله یا حتی بیشتر دارند و از دیرباز مراسم سینه‌زنی، تعزیه، عزاداری و روضه‌خوانی برگزار می‌کردند.
تعداد این گروه‌های عزاداری محله‌ای قدیمی در یزد انگشت‌شمار است و از جمله آنها می‌توان به هیئت فهادان، نعیم‌آباد، خیرآباد، باغ خلف، گازرگاه، پنبه‌کاران، باغ گندم، علقمه، کوچه بیوک و ... اشاره کرد.
یکی از این هیئت‌ها که مراسم روضه‌خوانی و سینه‌زنی آن با قدمت مسجد تاریخی محله، تقریبا برابری می‌کند، هیئت نعیم‌آباد است.
نعیم‌آباد یکی از محله‌های قدیمی یزد است و از آنجا که در یکی از مناطق مرکزی یزد واقع شده، قدمت آن با شهر یزد برابر است و از قدیم به دلیل عبور آب قنات دولت‌آباد که خود تاریخچه‌ای مفصل دارد، به آب‌شاهی معروف بوده است.
عمر مسجد شاهزاده نعیم‌آباد به ۷۰۰ سال می‌رسد
این محله یک مسجد قدیمی به نام مسجد شاهزاده دارد که عمر آن به بیش از ۷۰۰ سال می‌رسد که این مسجد به دلیل سقف کوتاه و فرسودگی، این‌روزها دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در سمت چپ این بنای قدیمی، مسجدی جدیدتر ساخته شده که قدمت آن به ۱۲۰ سال می‌رسد.
در این محله، یک حسینیه نیز وجود دارد که سال‌ها پیش تخریب شد اما در سال ۵۳ دوباره بنا شد و مراسم روضه‌خوانی‌های بزرگ با حضور وعاظ معروف و مشهوری همچون آیت الله فلسفی، کافی و ... در آن برگزار می‌شد.
اتحاد دو هیئت بعد از مراسم چهلم آیت‌الله بروجردی
پس از اینکه عزاداری‌های ایام محرم و صفر، شکل جدیدتری به خود گرفت، دو هیئت در این منطقه تشکیل شد که این دو هیئت به گواه شاهدان، بعد از مراسم چهلم آیت الله بروجردی به اتحاد رسیدند و به یک هیئت تبدیل شدند و از آن زمان تاکنون در قالب هیئت نعیم آباد فعالیت می‌کنند.
مسئولیت این هیئت بعد از پیروزی انقلاب و چند سالی قبل از آن، بر عهده حاج محمدحسین صادقیان بود اما بعد از فوت ایشان، مسئولیت هیئت به محمود صادقیان سپرده شد و وی از پنج سال پیش، این هیئت قدیمی و بزرگ یزد را اداره می‌کند.
دو روضه‌خوانی بزرگ صفار و نعیم‌آباد در یزد
محمود صادقیان در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد قدمت این هیئت اظهار داشت: در گذشته‌ها هیئت‌ها به این شکل نبود و عزاداری‌ها بیشتر در قالب مراسم روضه‌خوانی برگزار می‌شد و در آن زمان دو روضه‌خوانی بزرگ در یزد وجود داشت که یکی مجلس روضه‌خوانی «صفار» و دیگری مجلس روضه‌خوانی «نعیم‌آباد» بوده است.
وی بیان کرد: جمعیت بسیاری از مردم یزد در این مراسم روضه‌خوانی شرکت می‌کردند و همواره نیز وعاظ بزرگی همچون شیخ کافی و آیت‌الله فلسفی در این مراسم سخنرانی می‌کردند.
عمر هیئت سینه‌زنی نعیم آباد به بیش از ۸۰ سال می‌رسد
صادقیان با اشاره به اینکه قدمت هیئت به شکل فعلی، به طور دقیق مشخص نیست، افزود: از آنجا که تعزیه نعیم‌آباد که اکنون توسط برخی گروه‌های تعزیه اجرا می‌شود، بالای ۸۰ سال قدمت دارد و سینه‌زنی نیز قدمتی بیشتر از تعزیه دارد، بنابراین به نظر می‌رسد عمر هیئت بالای ۸۰ و بین ۸۰ تا ۱۰۰ سال باشد.
وی عنوان کرد: تا جایی که به خاطر دارم، مسئولیت هیئت بر عهده پدرم، حاج محمدحسین صادقیان بود و او از سال ۶۲ که هیئت برای عزاداری به سایر هیئت‌ها می‌رفت، در حسینیه می‌ماند و از عزاداران پذیرایی می‌کرد و مسئولیت اداره هیئت خارج از محله، بر عهده من بود.
صادقیان یادآور شد: از سال ۹۲ نیز مسئولیت هیئت بر عهده من گذاشته شد و برگزاری مراسم در شأن ائمه اطهار و اباعبدالله الحسین (ع) و پذیرایی از عزاداران و حفظ وحدت و انسجام میان اعضای هیئت، از اهداف اصلی ما بوده است.عکسی از آشپزی در این هیئت داریم که متعلق به ۷۰ سال پیش است اما به طور قطع قدمت نذری‌پزان در ایام محرم و صفر و ماه رمضان در این محله و هیئت به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد زیرا یک دیگ مسی بزرگ در آشپزخانه هیئت موجود است که قدمت آن به ۲۲۰ سال می‌رسد
وی در مورد آیین‌های قدیمی که در محله نعیم‌آباد در ایام عزاداری برگزار می‌شود، افزود: عکسی از آشپزی در این هیئت داریم که متعلق به ۷۰ سال پیش است اما به طور قطع قدمت نذری‌پزان در ایام محرم و صفر و ماه رمضان در این محله و هیئت به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد زیرا یک دیگ مسی بزرگ در آشپزخانه هیئت موجود است که قدمت آن ۲۲۰ سال است.
رئیس هیئت نعیم آباد بیان کرد: در گذشته در این هیئت دو تا سه دیگ نذری طبخ می‌شد اما اکنون آمار دیگ‌های بزرگ نذری در این هیئت به ۱۳۰ می‌رسد و برخی از رسانه‌ها از آن به عنوان بزرگترین نذری جهان اسلام یاد کرده‌اند.
وی ادامه داد: علاوه بر ماه محرم، از سال ۵۴ در سحرهای شب ۲۱ رمضان، مصادف با شهادت حضرت علی (ع) نیز به بالای ۷ هزار نفر، سحری داده می‌شود.
صادقیان بیان کرد: قدیمی‌تر از مراسم‌های هیئت، روضه خانگی است که در محله نعیم‌آباد برگزار می‌شود که از قدیمی‌ترین آنها می‌توان روضه «حاج علی‌ها» اشاره کرد که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد و هیئت نعیم‌آباد در شام غریبان امام حسین (ع) و یارانشان، در این مراسم روضه‌خوانی که شش شب طول می‌کشد، حضور یافته و سینه‌زنی می‌کنند.
اجرای مراسم پرسه‌زنی در صبح تاسوعا
وی در مورد برنامه‌های این هیئت در روزهای تاسوعا و عاشورا اظهار داشت: در روز تاسوعا مراسمی به اسم «پرسه‌زنی» داریم که از ساعت شش صبح آغاز می‌شود و تا بعدازظهر و گاه تا حوالی ساعت ۳ به طول می‌انجامد.
صادقیان در مورد این سنت قدیمی بیان کرد: هیئت پرسه‌زن‌ها متشکل از گروهی از عزاداران حسینی است که از صبح زود در محله نعیم‌آباد به راه می‌افتند و به خانه‌هایی که از تاسوعای سال قبل تا ظهر تاسوعای آن روز، عزیزی را از دست داده‌اند، سرکشی کرده و در حد دو تا سه دقیقه سینه‌زنی و عزاداری می‌کنند.
وی بیان کرد: این هیئت همچنین هر سال به خانه شهدایی که درب منزل آنها طبق سنت قدیمی در روز تاسوعا باز است، مراجعه کرده و در آنجا نیز دقایقی به سینه‌زنی و عزاداری می‌پردازند و یاد و خاطره شهید را گرامی می‌دارند. بر اساس یک سنت قدیمی، در طول مسیر پرسه، مردمی که نذوراتی دارند، نذر خود را اعم از وجه نقد، حبوبات، گندم، به مسئول هیئت می‌دهند که این نذورات یا صرف مراسم روضه‌خوانی ۱۱ شب محرم هیئت نعیم‌آباد می‌شود و یا صرف آش حسینیه
صادقیان یادآور شد: بر اساس یک سنت قدیمی، در طول مسیر پرسه، مردمی که نذوراتی دارند، خود را به هیئت می‌رسانند و نذر خود را اعم از وجه نقد، حبوبات، گندم و یا هر چیز دیگری، به مسئول هیئت می‌دهند که این نذورات یا صرف مراسم روضه‌خوانی ۱۱ شب محرم هیئت نعیم‌آباد می‌شود و یا صرف آش حسینیه البته هزینه وعاظی که از خارج از یزد می‌آیند، از این محل تامین نمی‌شود.
وی در مورد مراسم عاشورا نیز بیان کرد: هیئت از صبح عاشورا در گلزار شهدای نعیم‌آباد حاضر می‌شود و مراسم سینه زنی را آغاز می‌کند و بعد از آن به مسجد حظیره می‌رود تا نماز ظهر عاشورا را در این مسجد تاریخی اقامه کند.
صادقیان عنوان کرد: عصر عاشورا نیز طبق سنت ۶۰ سال گذشته، هیئت به حسینیه شاهزاده فاضل می‌رود و در آنجا مراسم نخل‌برداری برگزار می‌کند و دوباره به حسینیه نعیم آباد باز می‌گردد و مراسم نخل‌برداری دیگری را نیز در این حسینیه برگزار می‌کند.
وی ادامه داد: سنت نخل‌برداری دقایقی قبل از نماز مغرب و عشاء تمام می‌شود و بعد از آن هیئت در مراسم شام غریبان در روضه خانه حاج علی‌ها شرکت می‌کند.
نخل‌برداری در حسینیه نعیم آباد و شاهزاده فاضل در عصر عاشورا
صادقیان یادآور شد: در روز ۱۳ محرم هم هیئت سال‌هاست که ابتدا در دو منزل یاوری و کوله در محله نعیم‌آباد پذیرایی می‌شود و سپس در مراسم آیینی دسته بنی‌اسد که در مسجد ملااسماعیل برگزار می‌شود، شرکت می‌کند که حدود ۳ هزار نفر در این مراسم حضور دارند.
آنچه در تمام مراحل عزاداری‌های هیئت‌های یزد به ویژه هیئت‌های قدیمی نظیر هیئت نعیم‌آباد به خوبی به چشم می‌خورد، وحدت و انسجام و رعایت ادب در مجلس اباعبدالله و رعایت شأن ائمه اطهار (ع) در مراسم‌های عزاداری است و این مهم است که عزاداری‌های یزد را شهرت جهانی بخشیده است.
نظر شما